BÀI TUYÊN TRUYỀN PHÒNG CHỐNG BỆNH DO NÃO MÔ CẦU

Kính thưa: toàn thể nhân dân, các bậc phụ huynh, hiện nay đang có rất nhiều dịch bệnh nguy hiểm xuất hiện tại Việt Nam và tỉnh Hải Dương chúng ta như dịch thủy đậu, quai bị, dịch sốt xuất huyết...Và đặc biệt là dịch bệnh do não mô cầu rất nguy hiểm ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của toàn thể nhân dân và đặc biệt là trẻ em. Trong buổi phát thanh hôm nay, tôi xin gửi đến toàn thể nhân dân và các bậc phụ huynh những đặc điểm, triệu chứng lâm sàng, nguồn bệnh, thời gian ủ bệnh, trường hợp nghi mắc bệnh và khuyến cáo của Bộ Y tế về bệnh do não mô cầu gây ra. Kính mời toàn thể nhân dân và các bậc phụ huynh cùng lắng nghe để phòng và chống bệnh cho mỗi cá nhân, cho gia đình và cho cộng đồng một các tốt nhất.

Một số thông tin cần thiết về bệnh do não mô cầu

Bệnh do não mô cầu là một bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, lây truyền theo đường hô hấp, thường gặp ở lứa tuổi trẻ và có khả năng gây thành dịch.

Đặc điểm chung của bệnh

Bệnh do não mô cầu là bệnh truyền nhiễm nhóm B (bệnh truyền nhiễm nguy hiểm có khả năng lây truyền nhanh và có thể gây tử vong), bệnh nhiễm khuẩn cấp tính, lây truyền theo đường hô hấp do hít phải các giọt bắn của dịch tiết hô hấp có chứa mầm bệnh. Mọi người đều có cảm nhiễm với vi khuẩn não mô cầu, nhóm tuổi nguy cơ mắc bệnh cao nhất là lứa tuổi trẻ. Vì vậy, ngay sau khi một nữ sinh ở Hải Dương tử vong vì căn bệnh này, việc phòng chống sự lây lan của bệnh đang được các cơ quan chức năng đặc biệt quan tâm.

Bệnh do não mô cầu có các thể lâm sàng: viêm màng não mủ, nhiễm khuẩn huyết, sốc nhiễm khuẩn, viêm khớp, viêm màng ngoài tim, ... trong đó viêm màng não mủ và nhiễm khuẩn huyết là thường gặp hơn. Bệnh thường để lại di chứng như chậm phát triển tinh thần, điếc, liệt với tỷ lệ từ 10-20%. Tỷ lệ tử vong có thể từ 8 - 15%.  

 Trong cộng đồng tỷ lệ người mang vi khuẩn không có triệu chứng lâm sàng (người lành mang trùng) ở mũi, hầu, họng từ 5% - 25%. Tỷ lệ này thậm chí còn cao hơn tại khu vực ổ dịch.

Bệnh thường xảy ra ở nơi tập trung đông người (nhà trẻ, trường học, ký túc xá, doanh trại, ...), người bị suy giảm miễn dịch hoặc đồng nhiễm khuẩn đường hô hấp.

Tại nước ta, bệnh lưu hành và được ghi nhận rải rác tại nhiều địa phương,  hay gặp vào mùa đông - xuân.

Tác nhân gây bệnh là vi khuẩn có tên khoa học là Neisseria meningitidis. Vi khuẩn dễ bị diệt bởi: nhiệt độ 56^oC trong 30 phút hoặc 60^oC chỉ trong 10 phút, các chất sát khuẩn, tẩy rửa thông thường đều dễ diệt vi khuẩn. Các nhóm vi khuẩn gây bệnh thường gặp là A, B, C, Y, W135.

Nguồn bệnh, thời gian ủ bệnh và thời kỳ lây truyền: ổ chứa của vi khuẩn não mô cầu trong tự nhiên là người. Thời gian ủ bệnh từ 2- 10 ngày, thông thường từ 3- 4 ngày. Thời kỳ lây truyền của bệnh tùy thuộc vào thời gian tồn tại của vi khuẩn não mô cầu ở mũi, họng của người nhiễm khuẩn. Đối với người bệnh, khả năng lây truyền có thể từ vài ngày trước khi khởi phát bệnh cho đến 24 giờ sau khi được điều trị bằng kháng sinh đặc hiệu.

Đường lây truyền: Bệnh lây qua đường hô hấp, chủ yếu qua việc tiếp xúc trực tiếp với nguồn bệnh do hít phải dịch tiết mũi, hầu, họng bắn ra từ người mang vi khuẩn. Lây truyền qua đồ vật ít khi xảy ra.

Tính cảm nhiễm: mọi người đều có cảm nhiễm với vi khuẩn não mô cầu và tính cảm nhiễm giảm dần theo tuổi. Sau khi nhiễm vi khuẩn, kể cả các trường hợp không có biểu hiện lâm sàng, cơ thể vẫn sản sinh miễn dịch. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa biết rõ thời gian miễn dịch đặc hiệu sau khi nhiễm khuẩn.

Vắc xin: Hiện nay đã có vắc xin phòng bệnh do não mô cầu nhóm huyết thanh A, B, C, Y, W-135. 

Trường hợp nghi mắc bệnh do não mô cầu: Sốt, đau đầu, nôn, gáy cứng (trẻ nhỏ có thóp phồng), lơ mơ, nhạy cảm với ánh sáng, có thể xuất hiện ban xuất huyết hình sao hoặc biểu hiện sốc nhiễm khuẩn.

2. Khuyến cáo của Bộ Y tế

Để phòng do não mô cầu, tránh lây lan trong cộng đồng, cần tăng cường công tác tuyên truyền, đặc biệt tại những vùng có dịch lưu hành, nơi có ổ dịch cũ về bệnh do não mô cầu và thực hiện tốt một số biện pháp: thực hiện tốt vệ sinh cá nhân, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng, súc miệng, họng bằng các dung dịch sát khuẩn mũi họng thông thường; ăn uống đủ chất dinh dưỡng, luyện tập, nâng cao thể trạng; thực hiện tốt vệ sinh nơi ở, thông thoáng nơi ở, nơi làm việc; chủ động tiêm phòng vắc xin phòng bệnh cho trẻ, vắc xin được tiêm tại các cơ sở y tế; khi phát hiện dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh cần đi khám hoặc thông báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất.